In haar vorige blog schreef Janna De Cort, Hoofd Communicatie & Strategie bij Funk-e, veranderen = leren = communiceren. Ze liet zien hoe gedragsmodellen als Dunning-Kruger, ADKAR en de inzichten van Julie Dirksen ons helpen om verandercommunicatie te ontwerpen die écht iets in beweging zet. Maar theorie is pas het begin. De echte kunst zit in het doen. Want als je blijft praten over verandering zonder te veranderen hoe je communiceert, blijft alles bij het oude. In deze blog laat Janna zien hoe we bij Funk-e die stap maken. Hoe we samen met klanten bouwen aan tastbare communicatie: van idee naar uitvoering, van inzicht naar actie. Inclusief de momenten waarop het schuurt, frustreert en bijgesteld moet worden. Want echte verandering is nooit frictieloos.
Veranderen doe je niet met woorden, maar met werkvormen
Verandering kun je niet alleen bedenken – je moet het dóen. Daarom werken we bij Funk-e met rapid prototyping: ideeën direct tastbaar maken. Geen lange plannen, maar concrete communicatieproducten die je meteen test in de praktijk.
Binnen vier uur ligt er een eerste versie. Een animatie, een praatplaat, een toolkit, een testmodule – net wat nodig is. Niet perfect, wel echt. En vooral: snel. Daarna gaan we naar de mensen voor wie het bedoeld is. Begrijpen ze het? Raakt het? Gaan ze ermee aan de slag?
De waarde zit in het doen. Je krijgt betere aansluiting bij je doelgroep. Je ziet direct waar het schuurt of juist werkt. En door die korte feedbackloops versnel je het leerproces. Verandering wordt iets wat je kunt zien, voelen, bespreken.
In een traject rondom digitale transformatie ontwikkelden we in drie weken tijd vier visuele prototypes. We testten ze met medewerkers, pasten ze steeds aan en zagen iets bijzonders gebeuren: het percentage ‘niet begrepen communicatie’ daalde met 65%. Niet doordat wij het beter uitlegden, maar doordat zij zich herkenden in wat we lieten zien.
Natuurlijk schuurt het soms. Niet elk prototype raakt meteen de juiste snaar. Bij een bouwbedrijf vonden medewerkers de stijl van onze animatie ‘te kinderlijk’. Dat kwam binnen. Maar het was ook precies wat we nodig hadden. Want pas toen konden we de échte vraag stellen: waar zit bij jullie het gevoel van urgentie? Dat gesprek kostte tijd, maar leverde uiteindelijk eigenaarschap op. Het draait niet om overtuigen, veranderen doe je door te doen.
Design thinking begint niet met brainstormen, maar met begrijpen
Design thinking is geen trucje. Het is een houding. Nieuwsgierig durven zijn. Doorvragen waar anderen stoppen. En het lef hebben om je eigen aannames los te laten.
Bij Funk-e begint elk project met empathie. Niet met ideeën. Niet met een brainstorm. Eerst willen we snappen wat er echt speelt. Wat mensen denken, voelen, missen. Niet op papier, maar in gesprekken. In interviews. In workshops. Pas als we die laag hebben blootgelegd, kunnen we scherpstellen waar het wringt. En vaak is dat iets heel anders dan in de briefing staat.
In een traject bij een zorgorganisatie leek het alsof medewerkers weerstand boden tegen verandering. Maar toen we goed luisterden, hoorden we iets anders: geen weerstand, maar verlies van autonomie. Ze voelden zich buitenspel gezet. Onze oplossing was dan ook geen extra uitleg of overtuigingscampagne. We ontwikkelden een zelfscan en keuzemenu, waarmee mensen zelf konden bepalen waar ze wilden instappen. Minder push, meer regie. En dat werkte.
We volgen bij Funk-e niet alleen de stappen van design thinking. We verrijken ze met onze eigen aanpak: Why-How-What-journeymapping. Daarmee maken we meteen de vertaling naar gedrag. Niet: welk kanaal gebruiken we? Maar: wat moet iemand voelen, begrijpen of doen? En hoe pas je daar je communicatie op aan?Zo wordt design thinking niet alleen empathisch, maar ook effectief.
Van input naar impact: workshops die gedrag al laten ontstaan
Bij Funk-e zijn workshops geen praatclubjes. Ze zijn ontworpen om beweging te brengen. Natuurlijk halen we input op. Maar minstens zo belangrijk: we zorgen dat er al iets gebeurt.
De werkvormen die we inzetten laten mensen zelf verbanden leggen. Ze ontdekken hun eigen rol. Ze horen elkaar. Niet via een PowerPoint, maar in gesprek. Zo ontstaat een sociale norm: we gaan dit samen doen. En door concrete oefeningen ervaren deelnemers al wat de verandering inhoudt. Dat maakt het tastbaar.
Het effect? Mensen stappen de sessie uit met het gevoel: dit is ook van mij. Ze hebben niet alleen meegedacht, maar al iets dóórleefd. Zoals een deelnemer uit de publieke sector het verwoordde: “Voor het eerst begreep ik wat we eigenlijk willen bereiken. En ik wist ook meteen wat mijn rol daarin is.” Dat is de kracht van co-creatie als gedragsverankering.
Verandering meet je niet met buikgevoel, maar met gedragsdata
OKR’s – Objectives & Key Results – zijn meer dan een managementtool. Ze helpen je om scherp te krijgen wat je écht wilt bereiken. Bij Funk-e gebruiken we ze dagelijks, maar we zetten ze ook in als ontwerpkader in verandertrajecten van klanten. Niet om vinkjes te zetten, maar om communicatie te verbinden aan échte impact.
OKR’s dwingen je om keuzes te maken en echt scherp te stellen waar je naartoe werkt. Ze helpen om de focus te houden, juist in trajecten waar van alles tegelijk speelt. Ze leggen ook de link tussen ambitie en gedrag: wat wil je bereiken, en welk concreet gedrag hoort daarbij? En misschien wel het belangrijkste: OKR’s zorgen dat je vooraf bepaalt wat je onder ‘impact’ verstaat, in plaats van dat je dat achteraf probeert recht te praten.
Bij een organisatie in de energiesector liepen ze vast op een bekend probleem: een strategie die op papier prima klonk, maar in de praktijk niet leefde. Het oorspronkelijke doel was vaag – “Iedereen moet de nieuwe strategie begrijpen” – maar wat betekent dat werkelijk? Samen gingen we op zoek naar concreet gedrag. Het nieuwe doel werd: we maken de strategie tastbaar en actiegericht.
Daar hingen we drie heldere resultaten aan. Ten eerste: 80% van de teamleiders moet drie kernacties kunnen benoemen én uitleggen aan hun team. Ten tweede: de retentie van medewerkers in veranderende teams stijgt met 15%. En ten derde: het percentage medewerkers dat zich betrokken voelt bij de koers groeit van 41% naar 68%.
En dat werkte. Al na drie weken scoorde 86% van de teamleiders positief op ‘begrip én vertaling van de strategie naar eigen werk’. Zes weken later rapporteerde HR een flinke daling in ziekteverzuim onder de veranderteams. En die betrokkenheid? Die steeg met 22%.
Of zoals de HR-directeur het verwoordde:
“Voor het eerst zagen we dat begrip van de strategie ook leidde tot rust en vertrouwen in het team. Niet alleen meer kennis, maar minder stress.”
Zó verbind je communicatie aan wat ertoe doet.
Soms wringt het
We willen flexibel blijven. Meebewegen met wat de klant op dat moment nodig heeft – en dat lukt meestal ook. Maar als je écht impact wilt maken, heb je meer nodig dan goede intenties. Je hebt de juiste tools nodig. Om te meten. Te evalueren. En om bij te kunnen sturen. En precies daar schuurt het soms.Het belang van meten wordt meestal wel erkend. Klanten vinden het fijn dat wij er oog voor hebben, en vaak is dat al ‘genoeg’. Maar écht structureel meten en steeds opnieuw verbeteren vraagt meer. Meer tijd. Meer aandacht. Meer discipline.
In de praktijk voelt andere communicatie – die van vandaag of morgen – vaak urgenter. Er moet nú iets de deur uit. Maar het extra stapje – toetsen wat het heeft gedaan, leren van de feedback, opnieuw aanscherpen – schuift dan naar achter. Terwijl juist daar het verschil zit tussen meedoen en écht sturen op verandering.
Experimenteren hoort erbij – en falen ook
We verwachten niet dat alles in één keer werkt. Sterker nog: als dat wél zo is, zijn we waarschijnlijk te voorzichtig geweest. Bij Funk-e bouwen we bewust aan een cultuur waarin experimenteren de norm is. Waarin het oké is om fouten te maken en daar open over te zijn. Waarin je vooraf uitspreekt wat je verwacht, zodat je achteraf ook écht kunt reflecteren. En waarin experimenten altijd klein en meetbaar zijn, zodat je snel leert wat wel en niet werkt.
Hoe we dat aanpakken? Elke campagne of toolkit die we maken, koppelen we aan duidelijke leerdoelen. We toetsen onze aannames via user testing, feedbackrondes en gedragsdata. En als iets níet werkt? Dan vieren we dat net zo goed – zolang het maar iets leert.
Een collega zei laatst: “Een klant koos uiteindelijk een totaal andere insteek dan ons eerste voorstel. Omdat we alles vooraf hadden gevalideerd, konden we razendsnel schakelen. Zonder frustratie.” En dat klopt precies: experimenteren haalt de emotie uit het proces. Je zit niet vast aan je idee, je zit vast aan je leerdoel.
En intern? Niet iedereen voelt zich meteen comfortabel in zo’n open experimenteercultuur. Dat vraagt tijd. En gesprekken. En vertrouwen. Maar juist in die ruimte, waar dingen nog niet perfect hoeven te zijn, ontstaat de echte groei.
Van zenden naar sturen: zo gebruiken we ons maturitymodel
Wat ons onderscheidt bij Funk-e, is ons eigen maturitymodel voor gedragscommunicatie. Daarmee helpen we organisaties om hun huidige aanpak eerlijk en concreet te analyseren. Niet op buikgevoel, maar op vier heldere niveaus. Van puur informatie zenden tot het actief sturen op gedrag.
Die vier niveaus zijn als volgt opgebouwd:
- Je begint met het zenden van informatie.
- Daarna komt het faciliteren van begrip – snappen mensen wat je bedoelt?
- Vervolgens ga je echt gedrag ontwerpen.
- En tot slot optimaliseer je de impact met feedbackloops.
We gebruiken het model in bijna elke intake of strategieworkshop. Het helpt ons en de klant om te zien waar ze nu staan, en wat dan de meest logische groeistap is. En eerlijk is eerlijk: dat is soms een reality check. Want je wil misschien al naar gedragsverandering toe, maar als de basisinformatie nog niet klopt of niet aankomt, moet je daar eerst iets aan doen. Niet altijd sexy, wel noodzakelijk. Het model helpt om die keuzes te onderbouwen en samen de juiste volgorde te bepalen.
Veranderen vraagt ontwerp, geen toevalligheid
Wat al onze aanpakken met elkaar verbindt, is de overtuiging dat verandering maakbaar is. Maar dan moet je het wel serieus nemen. Je moet de mens centraal durven zetten. Je moet scherp definiëren wat je wilt bereiken. En je moet bereid zijn om onderweg te leren, bij te stellen en soms opnieuw te beginnen.
Funk-e is daarin geen klassiek communicatiebureau. Wij zien onszelf eerder als gedragsontwerpers, leerarchitecten en creatieve procesversnellers. We ontwerpen verandering zoals je een goed product ontwerpt: samen met de gebruiker, vóór de gebruiker, en altijd in iteratie.
En ja, dat schuurt. Het wankelt soms. Het vraagt energie, tijd en lef. Maar dat hoort erbij. Liever een echt proces dat iets losmaakt, dan een perfect verhaal dat niemand raakt.
Nieuwsgierig?
Wil je weten hoe onze manier van werken er voor jouw organisatie uitziet? Plan een verkenning met een van onze strategen. We nemen je graag mee in onze aanpak – en maken het meteen tastbaar.
“Wie durft te ontwerpen, durft te veranderen.”
Eerst verder lezen? In ons boek over Interne Communicatie bij Verandering nemen we je stap voor stap mee in de juiste aanpak.
Mogen we je blijven inspireren? Abonneer je dan op onze blogs of volg onze LinkedIn-pagina. Zo ben je altijd op de hoogte van de nieuwste inzichten en mooiste praktijkvoorbeelden.
