Als je meteen in oplossingen duikt, los je meestal het verkeerde probleem op. Deze simpele waarheid legt de vinger op de zere plek van talloze mislukte verandertrajecten. Verandering roept altijd druk op. Er moet iets gebeuren. Dus gaan teams in actie: brainstormen, taskforces oprichten, campagnes lanceren. Maar wat als al die energie niet leidt tot het juiste resultaat? Wat als je met volle vaart de verkeerde kant op beweegt? Dat gebeurt vaker dan je denkt, meestal omdat het probleem nooit scherp gedefinieerd is. In deze blog vertelt Janna De Cort, Hoofd Communicatie & Strategie bij Funk-e, waarom een gedegen probleemanalyse je maanden aan geblaat, budget en bitterheid bespaart.

Het probleem met ‘het probleem’

Veel verandertrajecten starten met een vage frustratie of urgentie: “het loopt niet”, “de cultuur moet anders”, “de klanttevredenheid daalt”. Maar zonder heldere probleemdefinitie weet je niet wat je aan het oplossen bent. En dat zie je terug in vage boodschappen, verwarrende prioriteiten en communicatiemateriaal waar niemand op reageert.

De realiteit is dat teams vaak verschillende interpretaties hebben van hetzelfde ‘probleem’. Wat voor de ene manager een capaciteitskwestie is, ervaart de werkvloer als gebrek aan duidelijkheid. Deze miscommunicatie leidt tot oplossingen die langs elkaar heen werken.

Waarom de luidste stem vaak wint (en waarom dat gevaarlijk is)

In teams zie je vaak dat iedereen iets anders bedoelt met ‘het probleem’. De luidste stem bepaalt het frame. Oplossingen lijken belangrijker dan begrip. Het gevolg? Je maakt dingen die logisch klinken, maar het echte obstakel niet raken. Of erger: je veroorzaakt nieuwe weerstand, omdat de voorgestelde oplossing onrealistisch of onveilig voelt.

Deze dynamiek is menselijk en begrijpelijk. Onder druk grijpen we naar snelle antwoorden. Maar het gebrek aan grondig onderzoek leidt tot symptoombestrijding in plaats van échte oplossingen.

Hoe een scherpe analyse alles verandert

Bij Funk-e starten we elk verandertraject met een scherpe probleemanalyse. Dat klinkt zwaar, maar is juist verhelderend. We gebruiken onder andere de stille brainstorm om meningen te verzamelen zonder groepsdruk, de stemronde om te zien waar consensus ligt, en de samenvattingsronde om het kernprobleem samen te formuleren.

Deze aanpak helpt om los te komen van ego’s en aannames. Het resultaat? Een gedeeld, gedragen en scherp gedefinieerd startpunt. Zonder politieke lagen of sociale wenselijkheid krijg je de echte verhalen boven tafel.

Een fusieproject dat vastliep (en hoe helderheid alles omdraaide)

Een fusieproject zat muurvast. De communicatieafdeling wilde een campagne lanceren om ‘verbinding’ te stimuleren. Maar tijdens de stille brainstorm bleek iets anders: medewerkers voelden zich vooral onvoldoende geïnformeerd en buitengesloten. De kern was geen gebrek aan verbinding, maar aan transparantie.

Toen we het échte probleem benoemden, veranderde de hele aanpak. In plaats van ‘verbinden’ te communiceren, startten we met ‘duidelijkheid brengen’. Resultaat: minder geroddel, hogere betrokkenheid, én pas later – met succes – een verbindingscampagne.

Dit verschil in aanpak maakte het verschil tussen een campagne die niet landt en een die daadwerkelijk verandering teweegbrengt.

Van analyse naar actie (en waarom dat sneller gaat dan je denkt)

Een goede probleemanalyse maakt keuzes eenvoudiger. Het voorkomt scope-creep en versnelt het creatieve proces. Want pas als je weet wat het probleem is, weet je waar communicatie een verschil kan maken.

De tijd die je investeert in scherpe analyse win je later dubbel en dwars terug. Teams bewegen sneller in dezelfde richting. Middelen gaan naar de juiste plekken. En het belangrijkste: mensen voelen zich gehoord en begrepen.

Vier vragen die alles helder maken

Test jezelf: heb je het probleem echt helder? Kun je het in één zin uitleggen? Hebben je teamleden het erover eens? Kun je uitleggen waarom dit nú belangrijk is? Weet je wat er gebeurt als je niets doet?

Als je bij één van deze vragen twijfelt, investeer dan eerst in helderheid. Het scheelt je later hoofdpijn, tijd en geld.

Begin met scherpstellen, niet met doen

Een probleemanalyse lijkt misschien een tussenstap. Maar het is de belangrijkste stap. Want een goede analyse bespaart je maanden aan geblaat, budget en bitterheid. Begin dus niet met doen. Begin met scherpstellen.

De verleiding om meteen in actie te komen is groot, vooral als de druk hoog is. Maar de beste veranderaars weten: wie de tijd neemt om het probleem goed te begrijpen, beweegt uiteindelijk het snelst.

Klaar om jouw verandertraject scherp te stellen?

Voel je dat jullie hard werken maar niet de juiste resultaten boeken? Wil je ontdekken wat er werkelijk speelt in jouw organisatie voordat je de volgende stap zet? Neem contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek over hoe een gedegen probleemanalyse jouw verandertraject kan versnellen.

Door Janna De Cort, Head of Innovation bij Funk-e